کتاب علوم هفتم از ۱۵ فصل مختلف تشکیل شده است. در هر فصل چالشها و سوالاتی در قالب «فعالیت»، «گفتگو کنید» و «اطالعات جمعآوری کنید» که جواب آنها به دانشآموز واگذار شده و در کتاب درسی بدون جواب هستند. بعضی از دانشآموزان در پاسخ دادن به این فعالیتها دچار مشکل میشوند. اینجاست که استفاده از یک گام به گام قوی و مناسب به کمک دانشآموزان میآید. ما در گروه آموزشی یک به یک اقدام به تالیف گام به گام علوم هفتم در قالب فصلهای مختلف (۱ تا ۱۵) کردیم که در ادامه جواب فعالیت فصل 7 علوم هفتم یا به طور کلی گام به گام علوم هفتم فصل هفتم را مشاهده میکنید.
جواب فعالیتهای فصل 7 علوم هفتم (صفحات 54 تا 61)
در ادامه هر صفحه را تفکیکشده و منظم همراه با تصاویر کاربردی و نوشتههای مفید مشاهده خواهید کرد.
گام به گام علوم هفتم فصل هفتم بر پایه جدیدترین کتاب درسی علوم هفتم (1401-1402) تالیف و منتشر شده است.
جواب سوال صفحه 54 علوم هفتم
آیا میدانید آب مصرفی خانواده شما از کجا تامین میشود؟
آب رودخانهها که پشت سدها ذخیره میشوند + از آبهای زیرزمینی آزاد.
آیا اهمیت آبهای زیرزمینی را میدانید؟
آبهای زیرزمینی در مقایسه با آبهای سطحی، آلودگی کمتر و مواد معدنی بیشتری دارند. همچنین مانند آب دریاها شور نیستند.
جواب سوال صفحه 55 علوم هفتم
به نظر شما در خاک مناسب کشاورزی، مقدار رس و ماسه باید چگونه باشد؟
به این خاطر که نفوذپذیری رس کم و نفوذپذیری ماسه زیاد است. خاکی که مقدار رس آن بیشتر و مقدار ماسه آن کمتر باشد، برای کشاورزی مناسبتر است.
جواب فعالیت صفحه 55 فصل 7 علوم هفتم
مقدار نفوذ آب در دامنه الف که پوشش گیاهی دارد، بیشتر است. زیرا ریشه گیاهان موجب میشود که آب به داخل زمین انتقال پیدا کند. به علاوه وجود پوشش گیاهی در دامنه کوه، موجب میشود که سرعت جریان آب در سطح زمین کم شود. و به این ترتیب آب، زمان کافی برای نفوذ به لایههای زیرین خاک را پیدا خواهد کرد.
احداث سد در کدام دامنه بیشتر مورد نیاز است؟
در دامنه ب، زیرا در این دامنه که فاقد پوشش گیاهی است، احداث سد موجب مهار آبهای سطحی و تامین آب کشاورزی و آشامیدنی میشود.
جواب آزمایش کنید صفحه 55 علوم هفتم
آب از گلدانی که دارای ماسه بیشتری است و خاک رس ندارد زودتر خارج میشود. به این دلیل که ذرات ماسه نسبت به ذرات خاک رس درشتتر هستند و بین این ذرات فضای خالی بیشتری وجود دارد. در نتیجه آب از میان این ذرات با سرعت بالاتری عبور میکند و از داخل گلدان خارج میشود.
۵- کدام نمونه خاک برای کشاورزی مناسبتر است؟ چرا؟
خاک گلدانی برای کشاورزی مناسبتر است که هم دارای ماسه و هم دارای رس باشد. زیرا در خاکی که ترکیبی از ماسه و رس است، حجم ذخیره آب و سرعت نفوذ آب بیشتر
جواب فکر کنید صفحه 56 علوم هفتم
الف) هر چقدر شیب زمین کمتر باشد، سرعت جریان آب هم کمتر میشود و آب زمان بیشتری برای نفوذ به درون خاک دارد. به این ترتیب نتیجه میگیریم نفوذ آب درون خاک در زمینهای با شیب کم، بیشتر است.
ب) به این خاطر که اگر نفوذپذیری خاک زیاد باشد، آب خیلی سریع به درون آن نفوذ کرده و به لایههای زیرین خاک میرسد. به این ترتیب گیاه فرصت کافی برای جذب آب را نخواهد داشت و آب از دسترس ریشه گیاه خارج خواهد شد.
جواب آزمایش کنید صفحه 56 علوم هفتم
جواب فکر کنید صفحه 57 کتاب درسی علوم هفتم
الف) نفودپذیری و میزان فضاهای خالی در شکل ۲ بیشتر است. چون وجود ذرات ریز در شکل ۱ فضاهای خالی موجود بین آنها را پر میکند.
ب) خاک شکل ۲. چون ذرات آن تقریبا هماندازه و بزرگ و درشت هستند و آب بین آنها بیشتر نفوذ میکند.
جواب فعالیت صفحه 57 کتاب درسی علوم هفتم
جواب اطلاعات جمعآوری کنید صفحه 58 کتاب درسی علوم هفتم
در مورد عمق چاههای آب محل سکونت خود، تحقیق و نتیجه را در کلاس گزارش کنید.
عمق چاهها در مناطق خشک بالای ۱۵۰ متر و در مناطق مرطوب کمتر از ۱۰۰ متر است. در ایران چون از آبهای زیرزمینی بیرویه استفاده شده است، باید چاهها را عمیق تر حفر کنند. مثلا در تهران بخش عمدهی چاه های آب در آبخوان اصلی دشت تهران، در زمینهای آبرفتی و آبخوان آزاد و با متوسط عمق ۲۵۰ متر و حداکثر عمق ۳۰۰ متر حفاری شدهاند. اکنون ۴۴۱ حلقه چاه عمیق آب در تهران استفاده میشود.
تهران: بخش اعظم (بیش از 70%) آب شرب استان تهران از طریق منابع آب سطحی (سدها) تامین میشود و مابقی آن از طریق آبهای زیرزمینی.
اصفهان: بخش اعظم (بیش از 85%) نیاز آبی اصفهان از منابع آب سطحی (تصفیه خانه آب باباشیخعلی از سد چم آسمان) تامین میشود و مابقی از آبهای زیرزمینی (چاههای فِلمن و …) تأمین میشود.
قم: بخش اعظم (85%) آب مصرفی استان قم از منابع آب سطحی (سرشاخههای دز و سد 15 خرداد) تامین میشود.
جواب فکر کنید صفحه 58 کتاب درسی علوم هفتم
عمق سطح ایستایی به چه عواملی بستگی دارد؟ توضیح دهید.
عمق سطح ایستایی در هر منطقه متفاوت است و به عوامل مختلفی بستگی دارد.
- میزان بارندگی: هر چه بیشتر باشد، عمق سطح ایستایی کمتر میشود.
- ارتفاع زمین از سطح دریا: عمق سطح ایستایی در ارتفاعات بیشتر است.
- میزان نفوذ پذیری خاک: عمق سطح ایستایی در خاکهایی که نفوذپذیری بالایی دارند کمتر است.
- میزان برداشت از آبهای زیرزمینی: هر چه برداشت بیشتر باشد، عمق سطح ایستایی نیز بیشتر است.
- فاصله از دریا: مناطق نزدیک به دریا عمق سطح ایستایی کمتری دارند.
جواب اطلاعات جمع آوری کنید صفحه 58 کتاب درسی علوم هفتم
در استان تهران، تامین آب مصرفی بیشتر از سدها و آبهای سطحی انجام میشود.
جواب گفتوگو کنید صفحه 59 کتاب درسی علوم هفتم
برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی باعث بروز چه مشکلاتی میشود؟
برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی مشکلات متعددی ایجاد میکنند که بعضی از آنها عبارتند از:
- پایین رفتن سطح ایستایی زمین
- شور شدن ذخایر آبی شیرین
- نشست زمینهای منطقه و آسیب دیدن بناها و ساختمانها
- کاهش سطح تامین آب
- فشردگی خاک
جواب فعالیت صفحه 60 کتاب درسی علوم هفتم
آیا میدانید منشا آنها کجاست؟
آب با عبور کردن از روی سنگ و خاک، مواد معدنیای همچون کلسیم و منیزیوم را در خود حل میکند. دو عنصری که منجر به سختی آب میشوند کلسیم بی کربنات محلول در آب را تولید میکنند که به خاطر حرارت کتری یا سماور تهنشین میشود. پس نتیجه میگیریم این املاح منشا رسوبات داخل کتری یا سوار هستند.
چگونه میتوانیم آنها را از بین ببریم؟
روشهای مختلفی برای از بین رسوبات داخل سماور یا کتری وجود دارد. یکی از این راهها استفاده از سرکه است. برای انجام این کار کافیست کمی سرکه داخل سماور یا کتری بریزیم و آن را حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بجوشانیم. بعد کتری یا سماور را شسته و آن را خشک کنیم.
جواب آزمایش کنید صفحه 60 کتاب درسی علوم هفتم
3) وقتی تخممرغ را در سرکه میگذاریم، حبابهایی در اطراف تخممرغ به وجود میآید. با گذشت زمان پوسته تخممرغ در سرکه حل شده و تنها غشأ تخممرغ باقی میماند. سرکه سفید استیک اسید دارد و کربنات کلسیم را در پوسته تخممرغ حل میکند. یونهای کلسیم هنگام واکنش با اسید استیک در سرکه شناور شده و کربنات در ترکیب با اسید استیک به دیاکسیدکربن و حبابهایی در اطراف تخممرغ تبدیل میشود.
آیا میتوانید از این روش برای رسوبزدایی سماور استفاده کنید؟ چگونه؟
بله. میتوانیم. کلسیم موجود در آب دلیل شکلگیری رسوب در سماور است. کلسیم قابلیت انحلال در سرکه را دارد. به این ترتیب به کمک سرکه میتوانیم رسوب موجود در سماور را از بین ببریم.
جواب اطلاعات جمعآوری کنید صفحه 61 کتاب درسی علوم هفتم
در کدام استانهای کشورمان برای بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی، بیشتر از کاریز استفاده میشود؟
بیشتر قناتهای کشورمان در استانهای سمنان، اصفهان، کرمان و یزد قرار دارند.
جواب گفتگو کنید صفحه 61 کتاب درسی علوم هفتم
با توجه به شکل چرخه آب، درباره چگونگی گردش آن با جزییات بیشتری صحبت کنید.
انرژی موردنیاز چرخه آب از کجا تامین میشود؟
ابتدا آبهای سطح زمین مثل دریاها و رودها بر اثر تابش نور خورشید تبخیر میشوند. و اینکه تبخیر حاصل از تنفس و تعرق گیاهان و تنفس جانوران هم تاثیر دارد. پس از تبخیر، حرکت بخار آب به سمت مناطق مرتفع صورت میگیرد.
در ارتفاعات به دلیل سرد بودن هوا، بخارها متراکم و سرد میشوند و به شکل ابر درمیآیند. این ابرها ممکن است در همان جا ریزش باران داشته باشند. بعد از ریزش برف یا باران این آبها از مناطق کوهستانی به سمت دشتها میروند و آبهای سطحی رودخانهها را به وجود میآورند. از این آبهای سطحی مقداری آب به داخل زمین فرو میرود. مقداری در همان مسیر تبخیر میشود، مقدار بیشتری دوباره به دریا باز میگردد و این عمل بارها و بارها اتفاق میافتد که چرخه را چرخه آب میگویند.
انرژی موردنیاز چرخه آب از کجا تامین میشود؟ خورشید
